Allah ile Dost

Yirmili yaslardakiler icin Rumi

 

Genç bir nesil 13. yüzyıl mistik sairinin eserlerinde manalar buluyor (yakalıyor)

Yazar: Mehrnoosh Torbatnejad (email: mt1254@nyu.edu)

 

Aslen Pers kökenli bir İslam alimi olan Hz. Mevlana Celaleddin-i Rumi , hakka yürümesinden sekiz asır sonra bile , dünya'da en çok okunan "şair" olarak , halen okuyanları kendisine hayran bırakmaktadır.

Hz. Mevlana'nın mutaassıp tarafgirlikten uzak olan Allah aşk'ı ve yarattıklarına duyduğu hayranlık, içlerinde Madonna ve Deepak Chopra gibi ünlülerin de bulunduğu her yaştan insani kendisine çekmiştir. Fakat su sıralar, özellikle UNESCO'nun 2007 yılını Hz. Mevlana'nın 800. doğum yılı olarak kutlaması, genç nesilin büyük alim'in eserlerine daha fazla ilgi duymasını sağlamıştır.

Pomona'daki Kaliforniya Eyalet Üniversite'sinde öğrenci olan 20 yasındaki Bijan Roboubi Hz. Mevlana ile ilgili olarak su görüşleri dile getirmiştir. “Onun eserlerini okumak gerçekten çok rahatlatıcı ve dinlendirici. Özellikle burada, Amerika'da hayatı çok hızlı bir tempo'da tüketmekteyken, bu koşuşturmada bir an soluklanıp Hz. Mevlana okuduğunuzda aslında hayatin içinden bu telaş ile geçmemek gerektiğini, yasamak gerektiğini anlıyorsunuz.”

“Beyitleriyle hayatın her anının değerli olduğunu anlamanızı ve kendinizden başlayarak, çevrenizdekileri ve tümüyle hayati sevmenizi sağlıyor.”

800. doğum yılı kutlamaları, bir dizi etkinlikleri de üniversitelere getirerek, Hz. Mevlana'yı ve eserlerini birçok öğrenci ile ilk kez buluşturmuştur

Georgia Üniversite'si İslam araştırmaları bölümünde profesör olarak görev yapmakta olan Dr. Alan Godlas, bu etkinlikler için su açıklamaları yapmıştır. “Genellikle öğrencileri en çok bir araya getiren etkinlik sema gösterileridir. Birçoğu semazen kavramını daha önce duyduklarından, bilinçaltlarında aşina oldukları bu kavramı tekrar anımsamışlardır”

Godlas'a gore "Eserlerinin İngilizce çevirisi en çok okunan ve satılan “sair” olarak bilinmekte olan Hz. Mevlana, okuyucuların akıllarında ve gönüllerinde derin iz bırakmaktadır"

Hz. Mevlana ve eserlerinin Doğu'da önemi çoktan fark edilmiş olmasına karşıt, Batı'da 1920'lilere kadar Cambridge Üniversite'si profesörlerinden Dr. Reynold Nicholson tarafından eserinin İngilizce'ye çevrilmesine başlanmasına kadar çok az tanınmıştır.

1970'li yıllarda Bati dünyasında, Hz. Mevlana'ya olan ilgi, Amerikalı sair ve yazar Coleman Barks'in daha yaygın bir kitleye ulaşan, serbest beyit tercümeleri ile daha da artmıştır.

Bir şair, uzman ve Hz. Mevlana'nın eserlerinin çevirmeni olan Shahram Shiva, Yale, Kolombiya, Iona ve New York üniversitelerince düzenlenen ve salonların dolup taştığı Hz. Mevlana'yı anma gecelerine başkanlık yapmışlardır.

Sayın Shiva'ya göre "Hz. Mevlana tüm zamanlara hitap eder. Hz. Mevlana insaniyeti alakadar eden meselelerle ilgilenmiştir ki bu meseleler 5000 yıl önce önem ihtiva ettiği gibi, günümüzden 5000 yıl sonra da ayni önemi arz edecektir”

Kanada'nın Ontario eyaletinde Windsor Üniversitesi öğrencisi 26 yasındaki İmam Makaremi su görüşleri dile getirmiştir : "Hiçbir zaman Tanrı'yı bizden kendisine ibadet etmemizi bekleyen ve kendisinden korkulması gereken bir güç olarak görmedim."

“Tanrı'yı dost, sevgili ve yardim dileyene yardim için hazır bekleyen birisi gibi görmekteyim. Bu görüşlerin hepsini Hz. Mevlana'nın eserlerinde de yakinen görmekteyim.”

1997'de Washington D.C. kentinde kurulan Rumi Forum gibi gruplar sik sik üniversitelerde sema gösterilerini de içerebilen dinlerarası toplantılara sponsorluk yapmaktadırlar.

Rumi Forum'un dinlerarası ve kültür diyalogu yöneticisi Jena Luedtke demişdirki “Rumi'nin öğrencilere etkileyici gelmesi beni hiç şaşırtmamaktadır, çünkü onun aşka ve acık görüşlülüğe dair mesajları akıllara ve gönüllere tesir etmektedir.”

Utah Üniversite'si profesörü Rasoul Sorkhabi'nin, yakın bir tarihte Salt Lake şehri halk kütüphanesi bünyesinde oluşturduğu Rumi Şiir Klubu, oturumlarında giderek artan bir genç kitleyi kendine çekmektedir. Rasoul Sorkhabi “Rumi'nin beyitlerinin sadece belirli bir yas grubuna hitap etmediğini” söylemiş ve sözlerine söyle devam etmiştir. “Fakat edebiyat alanına ilgi duyan üniversite öğrencileri Rumi'nin eserlerini okumak isteğindedirler.”

Rumi: Ruh'a Köprü: Musiki'ye ve Kalp'in sessizliğine doğru yolculuklar (çeviriyi yapan Coleman Barks) adlı eser 2007 yılı'nın sonlarına kadar barnesandnoble.com kitapevi sitesinin web sayfasında dini ve ruhani şiir kategorisinde, en çok okunan ve satılan bir numaralı eser olmuştur.

Ancak Godlas'e göre Hz. Mevlana, Amerikan kültürünün değişimi halinde sadece bir kitle fenomenine dönüşecektir. “O'na duyulan ilginin çoğalması için, bir paradigma kaymasına gereksinim duyulmaktadır. Örneğin, Amerikalı'ların eğitimininde duygusal zekaya (duygusal/sezgisel/ şiirsel dil ve yazım) daha çok ağırlık verilmek suretiyle insanların daha duyarlı olması sağlanabilir.”

Rumi for Twentysomethings

A new generation finds meaning in the writings of a 13th century mystic poet

By Mehrnoosh Torbatnejad 

Eight centuries after he lived, the Persian mystic poet Jalal al-Din Rumi still fascinates readers, as the world's bestselling spiritual poet.

His nonsectarian love for God and his passion for creation attract people of all ages, including Madonna and Deepak Chopra. But recently, younger people have been tuning in to his work, especially as UNESCO commemorates the poet's 800th birthday this year.

“It's just so relaxing and so calming to read his work,” said Bijan Roboubi, 20, a student at California State University at Pomona. “We go through life in such a fast pace, especially here in America, and when you stop and read Rumi, you realize you have to live life, and not just go through it.

“With his poems, he makes you realize that every moment is precious and it makes you love yourself, others around you and life in general.”

This year's celebration is bringing a string of events to universities, giving many college students their first taste of Rumi.

“Generally it's the performance that seems to bring out the most students,” said Alan Godlas, a professor of Islamic studies at the University of Georgia. They've heard of whirling dervishes, which “rings a far-off bell in their consciousness,” he said.

“Rumi is generally regarded as the hottest selling poet in the English translation,” Godlas said. “He's made a mark in their minds and in their hearts.”

Although enduringly popular in the East, Rumi was little known in the West until the 1920s, when Cambridge University professor Reynold Nicolson's began translating his work into English. In the 1970s, Rumi's popularity leapt again, after American poet Coleman Barks produced a more accessible, free-verse translation.

Shahram Shiva, a performance poet, scholar and translator of Rumi books, has presided over crowded Rumi evenings at Yale, Columbia University, Iona College and New York University.

“Rumi is very timeless,” Shiva said. “Rumi deals with issues of humanity. They would be relevant 5,000 years ago and 5,000 years from now.”

“I never ever look at God as a power who wants us to just worship him and be afraid of him,” said Iman Makaremi, 26, a student at the University of Windsor, in Ontario, Canada. “I look at God as a friend, love and someone who is always there to help you. I see the same meanings in Rumi's poems, too.”

Groups like the Rumi Forum, founded in 1997 in Washington D.C., often sponsor interfaith gatherings at universities, which may include whirling dervish performances.

“It doesn't surprise me that [Rumi] is appealing to [students], because his message of love and open-mindedness touches hearts and minds,” said Jena Luedtke, the Forum's director of interfaith and cultural dialogue.

University of Utah professor Rasoul Sorkhabi recently started a Rumi Poetry Club at a Salt Lake City public library, where sessions increasingly draw a younger crowd.

“Rumi's poetry is not directed toward any particular age,” he said. “But college students who have an interest in literature…they want to read Rumi.”

“Rumi: Bridge to the Soul: Journeys into the Music and Silence of the Heart,” (as translated by Coleman Barks) was in late 2007 number one in the religious and spiritual poetry category on barnesandnoble.com.

But Godlas thinks Rumi will only turn into a mass phenomenon if American culture changes.

“In order for popularity to increase, there will need to be a paradigm shift,” he said. “Such as a greater emphasis on educating Americans to enhance their emotional intelligence. People will then be more receptive.”

More young people are growing interested in the writings of 13th century mystic poet Rumi.

Photo by Leila Geramian

A Rumi fan reads from one of the poet's books.

Photo by Zahra Jabini